Stalin'in 1941-52 yılları arasında Sovyet ekonomistleriyle yürüttüğü beş tartışma, SSCB'de Sosyalizmin Ekonomik Sorunları'nda yer alan makalelerle birlikte, sosyalizmin ekonomi politiğinin teorik temellerinin oluşturulmasında doğrudan etkili olmuştur. Ekonomi Politik Ders Kitabı'nın Ağustos 1954 baskısında yer alan Sosyalist üretim tarzı bölümü, bu çalışmanın en yüksek aşamasını temsil etmektedir. Bu kitabın hazırlık dönemi 20 yılı aşkındır. SBKP(B) Merkez Komitesi'nin Nisan 1931 tarihli kararı uyarınca, I. Lapidus ve K.V. Ostrovityanov'a, ekonomi politik ders kitabı taslağına, "Sovyet Ekonomisinin Teorisi" bölümüne yapılan ve parti ders kitabı olarak kullanılabilecek 36 sayfalık eki tamamlama görevi verildi. Nisan 1936'da Merkez Komitesi, bir ekonomi politik müfredatı oluşturma ve ekonomi politik el kitabı taslağı çıkarma kararı aldı. Nisan ve Temmuz 1937'de, Lenin'in büyük övgüyle söz ettiği A. A. Bogdanov'un Kısa Kitabını temel alması gerektiği vurgulanan ekonomi politik ders kitabına ilişkin iki karar daha çıkarıldı.

Bu kararlara ilişïn olarak, 1938-41 arasında birçok ekonomi politik el kitabı modeli yazıldı. 1938'de A. Leontyev ve A. Statsky'nin editörlüğünü yaptığı ilk Ekonomi Politik Ders Kitabı modeli çıkarıldı. Stalin, kendi elindeki örnek üzerine kendi el yazısı ile "Parti ve Komsomol okulları ve kursları için SBKP(B) MK'nin Komisyonu tarafından onaylanmıştır" diye yazdı. Kitap üzerine yazılmış bir not, ilk dört bölümün A.A. Bogdanov'un Ekonomi Bilimi Ders Kitabı (Moskova 1897) metninden yararlanıldığına işaret ediyordu. Bu ilk modellerin yapısı, ilk modelin içindekiler sayfası incelenerek ölçülebilir. Sosyalist formasyona geçiş konulu bölüm, kapitalizmden komünizme geçiş dönemini, sosyalist sanayileşmeyi ve tarımın kollektifleştirilmesini inceleyen 28 sayfalık dört bölümden oluşuyordu. Halk ekonomisinin sosyalist sistemi, 36 sayfalık altı bölümden oluşuyor ve şu başlıkları taşıyordu: Sosyalist mülkiyet; üretimdeki anarşinin ortadan kaldırılması ve soyalist planlı ekonomi; insanın insan tarafından sömürülmesinin sonu ve sosyalist emek; proletaryanın ve köylülüğün yoksullaşması kapitalist yasasının kaldırılması ve emekçilerin yaşam seviyesinin kesintisiz gelişimi; SSCB'de sosyalist yeniden üretim ve sosyalizmden komünizmin daha yüksek aşamasına geçiş.

1939'da ders kitabının genişletilmiş ikinci modeli A. Leontyev'in editörlüğünde çıkarıldı. Sosyalist üretim tarzı bölümüne daha geniş yer ayrılması nedeniyle, 1938'deki 320 sayfalık kitap 408 sayfaya çıkarıldı. Leontyev, Nisan ve Aralık 1940'da çıkan kitabın iki taslağını edit etti. Sosyalist toplumsa formasyon konusundaki bölümler genişletildi ve Nisan 1940 baskısı 472 sayfa olarak çıktı. 1940 taslakları için Stalin yorumlar ve düzeltmeler yaptı ve svaş sonrasında da bu iki bölümü incelemeye devam ettiğini gösteren deliller var. Stalin, Molotov, Voznosensky ve Sovyet ekonomistlerinin 29 Ocak 1941'deki tartışmalarından önce, Ekonomi Politik Ders Kitabı'nın en az dört taslağı çıkarılmıştı. Taslak kitapta Sovyet ekonomisinde meta-para ilişkisi ve değer yasasının işleyiş alanı konularındaki formülasyonları Merkez Komitesi'nin kabul etmediği Stalin'in yorumlarından açıkça anlaşılıyor. Ekonomi tartışmalarına katılan Sovyet ekonomistlerin çoğu, bu temel sorunlarda öne sürülen görüşlere katılmıyordu. Tartışmaların ışığında taslak yeniden değiştirildi. G. Alexandrov ve A. Leontyev'in Stalin'e yazdıkları 15 Mart 1941 tarihli mektupta bu durum anlaşılıyor. Mektupta, SBKP(B) MK'nin direktifleri doğrultusunda kitap taslağında değişiklik yapıldığı belirtilerek bu değişiklikler tek tek sayılıyor. Savaş nedeniyle kitabın basılması erteleniyor. Leontyev "Marksizmin Sancağı Altında" dergisinin 1943'teki 7-8. sayısına "Ekonomi Politik Öğretisinin Bazı Sorunları" adlı etkili makalesini yazdı.

Ekonomi Politik kitabını çıkarma çabaları, İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından tekrar başladı. Ekonomi Politik Ders Kitabı için 1946'da 575, 1948'de ise 696 sayfalık iki taslak hazırlandı. Bunlar, 22 fiubat, 24 Nisan ve 30 Mayıs 1950 tarihlerinde Stalin'in ekonomistlerle yaptığı tartışmaya konu olan taslaklardı. Tartışmalar, kapitalizm öncesi toplumlar, köleci toplumdan feodal topluma geçiş, feodalizm, kapitalizmde makinalı üretimin önemi ve tekel öncesi kapitalizm konuları etrafında yapıldı. 1951'de çikarılan Ekonomi Politik Kitabı modeli, aynı yılın Kasım ayında birçok ekonomistin katıldığı tartışmalarda yapılan değerlendirmelere temel teşkil etti. Tartışmadan sonra üç döküman dağıtıldı: Ekonomi Politik Ders Kitabının Geliştirilmesi İçin Öneriler, Yanlışların Giderilmesi İçin Öneriler ve Tartışmalı Konular Üzerine Memorandum.

Stalin, ekonomi tartışmalarına yanıtını katılımcılara, 1 Şubat 1952 tarihli Kasım 1951 Tartışmasına İlişkin Ekonomik Sorunlar Üzerine Düşünceler biçiminde iletti, ki bu yazılar daha sonra SSCB'de Sosyalizmin Ekonomik Sorunları'na eklendi.