A. Sobolev
Από μια διάλεξη σε συγκέντρωση της Επιτροπής Μόσχας και της Επιτροπής Περιφέρειας Μόσχας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (Μπολσεβικικού), που δημοσιεύτηκε στο Bolshevik, νo. 19, Οκτώβρης 1951, και αναδημοσιεύτηκε στο Communist Review του Λονδίνου, το Γενάρη του 1952
Ο Μαρξισμός-Λενινισμός είναι μια δημιουργική επιστήμη. Αναπτύσσεται, τελειοποιείται και εμπλουτίζεται από τις νέες εμπειρίες, τις νέες φόρμουλες και τα συμπεράσματα. Στον αγώνα της εργατικής τάξης για την απελευθέρωσή της, η Μαρξιστική-Λενινιστική θέση για τον πλούτο και την ποικιλία της μορφής της μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό παίζει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο.
Η επαναστατική δημιουργία της εργατικής τάξης της χώρας μας έδωσε ζωή στα Σοβιέτ ως την κρατική μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι Λένιν και Στάλιν κατέδειξαν τη σημαντική διεθνή σημασία των Σοβιέτ, την υπεροχή αυτής της ανώτερης και πιο τέλειας μορφής της δικτατορίας του προλεταριάτου έναντι των άλλων μορφών επαναστατικής εξουσίας. Οι Λένιν και Στάλιν ταυτόχρονα επισήμαιναν ότι άλλες κρατικές μορφές της δικτατορίας του προλεταριάτου ήταν εφικτές. «Τα Σοβιέτ», έλεγε ο Στάλιν στο 6ο συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος (Μπολσεβίκων), «είναι η καταλληλότερη μορφή οργάνωσης του αγώνα της εργατικής τάξης για την εξουσία, αλλά τα σοβιέτ δεν είναι ο μοναδικός τύπος επαναστατικής οργάνωσης» (Άπαντα, τ.3, σ. 178).
Το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας είναι ο νέος τύπος κρατικής οργάνωσης της λαϊκής εξουσίας στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το παράδειγμα των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας επαληθεύει την ορθότητα της θεωρητικής θέσης των Λένιν και Στάλιν αναφορικά με τη διεθνή σημασία της δικτατορίας του προλεταριάτου, ως της ουσίας διαφόρων πολιτικών μορφών στην περίοδο της μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Ο σύντροφος Στάλιν διδάσκει ότι το καθεστώς των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη εκπληρώνει τις λειτουργίες της δικτατορίας του προλεταριάτου και ότι τα κράτη της Λαϊκής Δημοκρατίας είναι μια από τις μορφές της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Η λαϊκή δημοκρατία ως μια νέα μορφή της πολιτικής οργάνωσης της κοινωνίας έγινε δυνατό να εμφανιστεί και εμφανίστηκε σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες: και κυρίως με την ύπαρξη της ισχυρής Σοβιετικής Ένωσης, σε μια κατάσταση περαιτέρω όξυνσης της γενικής κρίσης του καπιταλισμού, όξυνσης όλων των αντιθέσεων του ιμπεριαλισμού, μεγέθυνσης του κινήματος της εργατικής τάξης και ισχυροποίησης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των λαών των αποικιακών και εξαρτημένων χωρών, και με τη ριζική αλλαγή στο συσχετισμό δυνάμεων στο διεθνή στίβο υπέρ του Σοσιαλισμού.
Ο αποφασιστικός ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης στην εμφάνιση της λαϊκής δημοκρατίας έγκειται στα ακόλουθα:
Πρώτον, η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση διαίρεσε τον κόσμο σε δύο συστήματα, τραυμάτισε θανάσιμα τον καπιταλισμό ώστε να μην είναι στο χέρι του να ανακάμψει, και άνοιξε την εποχή της πτώσης του καπιταλισμού.
Δεύτερον, η συνεχής ανάπτυξη και ισχυροποίηση του σοσιαλιστικού συστήματος που γεννήθηκε τον Οκτώβρη κλόνισε περαιτέρω τα θεμέλια του ιμπεριαλισμού. Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ ήταν ένα νέο, δυνατό χτύπημα στον παγκόσμιο καπιταλισμό.
Τρίτον, ως αποτέλεσμα της νίκης της Σοβιετικής Ένωσης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η ήττα των επιτιθέμενων κρατών- Γερμανία, Ιαπωνία, Ιταλία- ήταν άλλο ένα ισχυρό πλήγμα στον καπιταλισμό. Το σύστημα του ιμπεριαλισμού εξήλθε από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πολύ πιο αδύνατο από ό,τι προπολεμικά, ενώ το σύστημα του σοσιαλισμού εξήλθε πιο ισχυρό, παρότι ήταν η ΕΣΣΔ που σήκωσε το κύριο βάρος στον αγώνα ενάντια στο φασισμό. Ο συσχετισμός δυνάμεων στο διεθνή στίβο άλλαξε υπέρ του σοσιαλισμού και σε βάρος του καπιταλισμού. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών για τον αγώνα και τη νίκη των λαϊκών μαζών σε Ευρώπη και Ασία.
Έτσι, η εμφάνιση της λαϊκής δημοκρατίας ως της νέας κρατικής μορφής λαϊκής εξουσίας, ο θρίαμβός της σε μερικές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, προετοιμάστηκε από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τον ηρωικό αγώνα του σοβιετικού λαού που νίκησε τους φασίστες επιτιθέμενους, και απελευθέρωσε του λαούς της Ευρώπης και της Ασίας από το Χιτλερικό ζυγό και τους Ιάπωνες επιτιθέμενους.
Μετά την ήττα της Χιτλερικής Γερμανίας και της Ιμπεριαλιστικής Ιαπωνίας, οι λαϊκές μάζες σε πλήθος χωρών, που είχαν περάσει από το δύσκολο σχολειό του αντιφασιστικού αντιιμπεριαλιστικού απελευθερωτικού αγώνα, δεν ήθελαν να εμπιστευτούν τις τύχες τους στους αντιδραστικούς: οι μάζες δεν ήθελαν να ζήσουν με τον παλιό τρόπο. Οι αντιδραστικές τάξεις ήταν αδύνατες να κυβερνήσουν αυτές τις χώρες όπως παλιά, οι θέσεις τους είχαν υποσκαφτεί και αδυνατίσει. Ένας νέος γύρος άρχισε για το απελευθερωτικό κίνημα της εργατικής τάξης, όλων των εργαζομένων στις καπιταλιστικές χώρες, και των αποικιακών λαών για εθνική απελευθέρωση, για δημοκρατία και σοσιαλισμό: ένας αγώνας αναπτύχθηκε για την εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας.
Η εμφάνιση και η ανάπτυξη της λαϊκής δημοκρατίας θα πρέπει να εξεταστεί συγκεκριμένα και ιστορικά, αφού η λαϊκή δημοκρατία περνά διάφορα στάδια και το ταξικό της περιεχόμενο αλλάζει, ανάλογα με το στάδιο.
Το πρώτο στάδιο είναι το στάδιο της αγροτικής, αντιφεουδαρχικής, αντιιμπεριαλιστικής επανάστασης, στην πορεία του οποίου η λαϊκή δημοκρατία προκύπτει ως το όργανο επαναστατικής εξουσίας, εκπροσωπώντας με το περιεχόμενό της κάτι από τη φύση μιας δικτατορίας της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, με την εργατική τάξη να έχει τον ηγετικό ρόλο. Μια χαρακτηριστική πτυχή αυτής της εξουσίας είναι ότι έχει τις αιχμές της ενάντια στον ιμπεριαλισμό και το φασισμό.
Η δεύτερη φάση είναι η εγκαθίδρυση της δικτατορίας της εργατικής τάξης με τη μορφή λαϊκής δημοκρατίας και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης η λαϊκή δημοκρατία γεννήθηκε ως αποτέλεσμα της απελευθέρωσής τους από τη γερμανική-φασιστική καταπίεση και ως αποτέλεσμα του ηρωικού αγώνα της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων ενάντια στις δυνάμεις του ιμπεριαλισμού, για τη δημοκρατία. Με τις νίκες της, η Σοβιετική Ένωση δημιούργησε τις προϋποθέσεις για το θρίαμβο της λαϊκής δημοκρατίας και έτσι βοήθησε τους εργαζόμενους αυτών των χωρών να ανατρέψουν το παλιό καθεστώς και να εγκαθιδρύσουν μια νέα τάξη. Τι μορφή πήρε αυτή η βοήθεια;
Πρώτον, ο Σοβιετικός Στρατός άμεσα απελευθέρωσε τις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης από τη φασιστική σκλαβιά.
Δεύτερον, η Σοβιετική Ένωση απέτρεψε την υλοποίηση των σχεδίων για μια Αγγλοαμερικάνικη επέμβαση στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και έτσι τις έσωσε από μια νέα μορφή ιμπεριαλιστικής καταπίεσης- της αμερικανοαγγλικής.
Τρίτον, ο Σοβιετικός Στρατός συνέτριψε τους συμμάχους της Χιτλερικής Γερμανίας- τις ένοπλες δυνάμεις της Ρουμανικής, της Ουγγρικής και της Βουλγαρικής φασιστικής αντίδρασης- κάτι που, φυσικά, διευκόλυνε τη νίκη της λαϊκής δημοκρατίας σε αυτές τις χώρες. Η παρουσία των σοβιετικών δυνάμεων εμπόδισε τις αντιδραστικές δυνάμεις να ξεκινήσουν έναν εμφύλιο πόλεμο.
Τέταρτον, η Σοβιετική Ένωση έδωσε στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας μια σημαντική ηθική και πολιτική υποστήριξη, και τις βοήθησε να ενδυναμώσουν τη διεθνή τους θέση. Τη μεγαλύτερη σημασία είχε η οικονομική βοήθεια. Η Σοβιετική κυβέρνηση βοήθησε τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας με εξοπλισμό και πρώτες ύλες για τη βιομηχανία, με τρόφιμα για τον πληθυσμό κλπ.
Και τέλος, πέμπτον, η Σοβιετική Ένωση βοήθησε και βοηθά τους εργαζομένους αυτών των χωρών με την πλούσια εμπειρία της σε κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
Αυτές είναι οι εξωτερικές ιστορικές συνθήκες για την εμφάνιση της λαϊκής δημοκρατίας. Ας περάσουμε στην εξέταση των εσωτερικών εξελίξεων στις διάφορες χώρες, γεγονότα που ήταν οι προϋποθέσεις για τη νίκη της λαϊκής δημοκρατίας.
Αφότου κατέλαβαν την Ευρώπη, οι γερμανοί φασίστες στέρησαν την ανεξαρτησία των ευρωπαϊκών λαών, εισήγαγαν τη δουλεία στα εργοστάσια, παλινόρθωσαν συνθήκες φεουδαρχίας, άρχισαν τη φυσική εξόντωση ολόκληρων λαών. Στις συνθήκες αυτές που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της χιτλερικής επίθεσης, η εργατική τάξη των σκλαβωμένων από το φασισμό χωρών αντιμετώπισαν νέα καθήκοντα. Το κύριο περιεχόμενο του αγώνα των εργαζομένων σε αυτές τις χώρες ήταν η εθνική απελευθέρωση, η κατάργηση του φασισμού και των συνεπειών του, η κατάργηση της δουλείας και της φεουδαρχίας, που είχε εισαχθεί από τους φασίστες. Ο φασισμός έγινε το κύριο εμπόδιο στο δρόμο της ιστορικής ανάπτυξης των σκλαβωμένων χωρών. Χωρίς την καταστροφή του φασισμού, οι λαοί της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης δεν θα μπορούσαν να προοδεύσουν. Επομένως, το κύριο στρατηγικό καθήκον της περιόδου εκείνης ήταν η ήττα του φασισμού.
Ο αγώνας ενάντια στους χιτλερικούς επιτιθέμενους, ο αγώνας για την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία, συγχωνεύτηκε σχεδόν με το γενικό δημοκρατικό αγώνα ενάντια στους τοπικούς φασίστες, ενάντια στους τοπικούς γαιοκτήμονες και τη μεγαλοαστική τάξη, που ήταν τα στηρίγματα των γερμανών φασιστών κατακτητών.
Σε ιστορική σημασία και ουσία αυτός ο αγώνας συνιστούσε μια λαϊκοδημοκρατική επανάσταση. Στόχευε εναντίον της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης από το γερμανικό φασισμό, εναντίον των γαιοκτημόνων και της μεγαλοαστικής τάξης. Σε τελική ανάλυση, αυτή η επανάσταση πρέπει να καταταχθεί στον τύπο των αστικοδημοκρατικών επαναστάσεων. Ταυτόχρονα, ήταν ευρύτερη από τις συνήθεις αστικοδημοκρατικές επαναστάσεις και έβγαινε και πέρα από το πλαίσιό τους, αφού κατευθυνόταν ενάντια στο φασισμό και κάτι τέτοιο ήταν ξεκάθαρα έκφραση αντιιμπεριαλιστικής φύσης.
Σε αυτή την περίοδο, η εργατική τάξη των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, υπό την καθοδήγηση των Κομμουνιστικών και Εργατικών κομμάτων, εξασφάλισαν την εξάλειψη της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης και των απομειναριών της φεουδαρχίας.
Η τοποθέτηση των διαφόρων δυνάμεων συνέπιπτε με τη φύση της επανάστασης. Ο ηγέτης της εργατικής τάξης μπορούσε, και πράγματι ήταν, η εργατική τάξη: καμιά άλλη τάξη δεν ήταν ικανή να ξεσηκώσει τις λαϊκές μάζες για την ήττα του φασισμού. Επικεφαλής της εργατικής τάξης στάθηκε το έμπειρο σε μάχες κομμουνιστικό κόμμα, που είχε αποδείξει την αφοσίωσή του στο λαό.
Η εργατική τάξη δημιούργησε έναν δυνατό αντιφασιστικό συνασπισμό, στον οποίο συμμετείχε η αγροτιά, η διανόηση, η μικροαστική τάξη των πόλεων και τμήμα της μέσης αστικής τάξης. Κατά την περίοδο του αντιφασιστικού κινήματος, με πρωτοβουλία και υπό την καθοδήγηση της εργατικής τάξης, δημιουργήθηκε η σταθερή αγωνιστική συμμαχία με την αγροτιά, μια συμμαχία που σταθερά αύξανε και δυνάμωνε.
Σε αυτή την περίοδο υπήρξε μια διάσπαση μεταξύ της εκμεταλλεύτριας τάξης. Ένα τμήμα της- οι γαιοκτήμονες και η μεγαλοαστική τάξη- πήγε με το πλευρό των γερμανών φασιστών. Το άλλο, δηλαδή, ένα τμήμα της μεσοαστικής τάξη, εντάχθηκε στον αντιφασιστικό συνασπισμό.
Η εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας σήμαινε την κατάργηση της κυριαρχίας των γαιοκτημόνων και της μεγαλοαστικής τάξης και τη μεταβίβαση της εξουσίας στο λαό που είχε επικεφαλής την εργατική τάξη. Στο περιεχόμενό της, αυτή η εξουσία εκπροσωπούσε κάτι από τη φύση της δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς. Η ιδιαιτερότητά της, ωστόσο, συνίστατο στο ότι γεννήθηκε μέσα στον αντιφασιστικό αγώνα και ότι οι αιχμές της στρέφονταν ενάντια στον ιμπεριαλισμό και το φασισμό. Η καθοδηγητική και ηγέτιδα δύναμη της λαϊκής δημοκρατίας, από την αρχή της γέννησής της, ήταν η εργατική τάξη που είχε επικεφαλής τα κομμουνιστικά κόμματα, που έδωσε επαναστατικό περιεχόμενο στην εξουσία αυτή και εξασφάλισε ακολούθως τη μετάβαση αυτών των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας στο σοσιαλιστικό δρόμο ανάπτυξης.
Όλα αυτά τα γεγονότα, ενώ αναδεικνύουν τον αποφασιστικό ρόλο της Σοβιετικής Ένωσης στη γέννηση της λαϊκής δημοκρατίας, ταυτόχρονα κατηγορηματικά καταρρίπτουν την αγγλοαμερικάνικη συκοφαντία περί «ξένης επέμβασης».
Όταν αναλύεται το αντιιμπεριαλιστικό, αντιφεουδαρχικό στάδιο ανάπτυξης του αγώνα, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διαφορά μεταξύ των αγροτικών χωρών (Ρουμανία, Αλβανία κλπ) και των σχετικά βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών (Τσεχοσλοβακία). Αυτό καθόρισε συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες της εξέλιξης των γεγονότων σε κάθε χώρα ξεχωριστά, ωστόσο, δεν άλλαξε το κοινό τους αντιιμπεριαλιστικό, αντιφεουδαρχικό περιεχόμενο.
Μετά την ήττα του φασισμού και την εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας, η εργατική τάξη των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης είχε να αντιμετωπίσει τα καθήκοντα της εξάλειψης των υπολειμμάτων του φασισμού, δηλαδή την ολοκλήρωση της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, σε όλο τους το μέγεθος.
Κατά την πρώτη περίοδο, τα καθήκοντα αυτής της επανάστασης είχαν επιτυχώς εκπληρωθεί, η αγροτική μεταρρύθμιση έλαβε χώρα, οι φεουδαρχικές επιβιώσεις εξαλείφτηκαν, η μοναρχία καταργήθηκε εκεί όπου υπήρχε. Πήρε ένα χρόνο ή λίγο παραπάνω για την εξάλειψη των επιβιώσεων της φεουδαρχίας στις ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Η ήττα του φασισμού, η ανατροπή της εξουσίας της μεγαλοαστικής τάξης και της φεουδαρχίας, η απόδοση της γης στους αγρότες, οδήγησαν σε μια ενδυνάμωση του ηγετικού και καθοδηγητικού ρόλου της εργατικής τάξης στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και τον καθοδηγητικό ρόλο της εργατικής τάξης, και, όπως διδάσκει ο σύντροφος Στάλιν, είναι το έμβρυο της δικτατορίας του προλεταριάτου, το μεταβατικό στάδιο προς αυτή. Έτσι, δημιουργήθηκε η ευκαιρία για τη μετάβαση σε ένα νέο στάδιο- στο στάδιο της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Προς τη σοσιαλιστική επανάσταση
Για να προστατευτούν και να ισχυροποιηθούν τα κέρδη του λαού, ήταν απαραίτητη η πλήρης πολιτική νίκη επί της αστικής τάξης. Η αστική τάξη, με το δικό της κόμμα, το δικό της Τύπο, τους δικούς της εκπροσώπους στην κυβέρνηση, τα νομοθετικά όργανα και τον κρατικό μηχανισμό, κρατώντας θέσεις-κλειδιά στην εθνική οικονομία, βασιζόμενη στην υποστήριξη των διεθνών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, πολέμησε ενεργά για την ανατροπή της λαϊκής δημοκρατίας, σαμποτάρισε όλα τα οικονομικά μέτρα του λαϊκοδημοκρατικού κράτους, προετοίμασε τη μια αντεπαναστατική συνωμοσία μετά την άλλη, όλο και πιο πολύ οργάνωνε υπονομευτικές, σαμποταριστικές ομάδες.
Στην πορεία μιας παρατεταμένης και έντονης πάλης, η εργατική τάξη στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας αποκάλυψε την προδοτική συμπεριφορά της αστικής τάξης, αποκάλυψε τις προδοτικές, υποσκαπτικές, κατασκοπευτικές-ανατρεπτικές δραστηριότητες των ηγετών της αστικής τάξης, εξασφάλισε την πολιτική απομόνωση, πέτυχε αποφασιστική νίκη επί της αστικής τάξης, πλήρως την απομάκρυνε από την εξουσία.
Καθώς οι δυνάμεις, η πολιτική συνειδητοποίηση και η οργανωτική δύναμη της εργατικής τάξης αύξανε, καθώς οι δεσμοί της με την εργαζόμενη αγροτιά αύξανε, η λαϊκοδημοκρατική επανάσταση άρχιζε να ανεβαίνει και να γίνεται μια σοσιαλιστική επανάσταση. Η διαδικασία αυτής της ανόδου κάλυψε ένα περισσότερο ή λιγότερο παρατεταμένο χρονικό διάστημα: στην πολιτική σφαίρα, τα καθήκοντα της σοσιαλιστικής επανάστασης εκπληρώθηκαν πλήρως περίπου το 1947-48. Αυτή η άνοδος εξασφαλίστηκε από την εξουσία της εργατικής τάξης σε συμμαχία με την αγροτιά, και τον καθοδηγητικό και ηγετικό ρόλο των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων στο σύστημα της λαϊκής δημοκρατίας.
Η σοσιαλιστική επανάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας είχε μια πορεία σε εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες: έλαβε χώρα σε μια κατάσταση ριζικής αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων υπέρ του σοσιαλισμού και εναντίον του καπιταλισμού.
Η σοσιαλιστική επανάσταση στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας έλαβε χώρα υπό την ηγεσία των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων ως ένα ευρύ κίνημα από τα κάτω, λαϊκών μαζών, υποστηριζόμενο από τα πάνω, από εκείνους τους δεσμούς στον κρατικό μηχανισμό που ήταν στα χέρια της εργατικής τάξης. Στην πορεία αυτού του έντονου αγώνα ενάντια στην αντίδραση, ο παλιός αστικός κρατικός μηχανισμός συντρίφτηκε βήμα- βήμα, και δημιουργήθηκε νέος, λαϊκοδημοκρατικός κρατικός μηχανισμός
Η εθνικοποίηση των εργοστασίων, των τραπεζών, των σιδηροδρόμων κλπ συνέτριψε την οικονομική ισχύ των καπιταλιστών στην πόλη και εξάλειψαν την υλική βάση της αντίδρασης- εντός της χώρας. Τα λαϊκοδημοκρατικά κράτη συγκέντρωσαν στα χέρια τους τις θέσεις-κλειδιά της εθνικής οικονομίας- εργοστάσια, τράπεζες, σιδηρόδρομους, εξωτερικό εμπόριο κλπ.
Η ήττα των πρακτόρων των αστικών συμφερόντων στο κίνημα της εργατικής τάξης ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό συστατικό στοιχείο του αγώνα για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης. Η αστική τάξη έτρεφε μεγάλες ελπίδες για τους δεξιούς σοσιαλδημοκράτες. Είναι ξεκάθαρο ότι η διάσπαση στο εργατικό κίνημα, η ύπαρξη σε αυτό πρακτόρων των αστικών συμφερόντων, αποδυνάμωναν την εργατική τάξη. Τα Κομμουνιστικά και Εργατικά κόμματα κατέρριψαν τις ιδεολογικές θέσεις των δεξιών σοσιαλδημοκρατών και, φέρνοντας στο πλευρό τους τα απλά μέλη των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και τους αριστερούς ηγέτες τους, πέτυχαν την εξάλειψη της διάσπασης στο κίνημα της εργατικής τάξης, τη δημιουργία ενιαίων κομμάτων της εργατικής τάξης σε μια Μαρξιστική-Λενινιστική βάση. Η δημιουργία ενιαίων εργατικών κομμάτων, ενδυναμώνοντας τον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης, προώθησε την επέκταση και την ισχυροποίηση της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Ως αποτέλεσμα των ριζικών πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών, η λαϊκή δημοκρατία στις χώρες των αστικών συμφερόντων, μπήκε στο δεύτερο στάδιο της ανάπτυξής της- το στάδιο της δικτατορίας του προλεταριάτου και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού.
Δικτατορία του προλεταριάτου
Ο Μαρξισμός-Λενινισμός διδάσκει ότι το ταξικό περιεχόμενο της μεταβατικής περιόδου είναι η δικτατορία της εργατικής τάξης.
Το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, είναι, στο περιεχόμενό του, η κρατική μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου, το σοσιαλιστικό κράτος στην πρώτη φάση της ανάπτυξής του.
Το κύριο καθήκον αυτής της περιόδου είναι η συντριβή της αντίστασης των ανατραπεισών τάξεων, η οργάνωση της άμυνας της χώρας ενάντια στην επίθεση των ιμπεριαλιστών επιθετιστών, η ενδυνάμωση των σχέσεων με τους προλετάριους όλων των χωρών, σε πρώτη φάση η ενδυνάμωση της φιλίας με τη χώρα του νικηφόρου σοσιαλισμού- τη Σοβιετική Ένωση- για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, η ισχυροποίηση της συμμαχίας της εργατικής τάξης με όλους τους εργαζόμενους στην πόλη και την επαρχία, το τράβηγμα των μαζών στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, η δημιουργία προϋποθέσεων για την εξάλειψη των καπιταλιστικών στοιχείων.
Το λαϊκοδημοκρατικό κράτος εκπληρώνει όλες τις λειτουργίες του σοσιαλιστικού κράτους στην πρώτη φάση της ανάπτυξής του. Η οντότητα της λαϊκής δημοκρατίας είναι το κύριο εργαλείο για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Η εμπειρία της Σοβιετικής Ένωσης για την υπερνίκηση των καπιταλιστικών στοιχείων και τον περιορισμό των εκμεταλλευτριών τάξεων, η εμπειρία ολόκληρου του αγώνα για τη νίκη του σοσιαλισμού στη χώρα μας, είναι τρομερής σημασίας για τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας.
Ο σύντροφος Στάλιν εξόπλισε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης με οδηγίες σχετικά με την επαναστατική επαγρύπνηση, σχετικά με μεθόδους αγώνα εναντίον εχθρών και διπρόσωπων, εναντίον πρακτόρων από την ιμπεριαλιστική περικύκλωση που διεισδύουν στους κόλπους του. Αυτές οι οδηγίες του συντρόφου Στάλιν έδωσαν πολύτιμη καθοδηγητική βοήθεια στα αδελφά κομμουνιστικά κόμματα.
Η οικονομική και επιστημονικο-τεχνική βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για τη δημιουργία της νέας κοινωνικής τάξης στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η Σοβιετική Ένωση παρέχει μεγάλη βοήθεια στη λαϊκή δημοκρατία για την εκπλήρωση των εξωτερικών της λειτουργιών. Η Σοβιετική Ένωση είναι η δύναμη που παραλύει την οικονομική πίεση των ιμπεριαλιστών στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας, αχρηστεύει τις πολιτικές και διπλωματικές ραδιουργίες των εξουσιαστικών κύκλων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας εναντίον αυτών των χωρών, ακυρώνει τα επεμβατικά σχέδια της διεθνούς αντίδρασης.
Αυτές είναι οι προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν στην οντότητα της λαϊκής δημοκρατίας την εκπλήρωση των λειτουργιών της δικτατορίας της εργατικής τάξης.
Χαρακτηριστικό της πολιτικής ζωής των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας είναι το πολυκομματικό σύστημα. Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας, με την εξαίρεση της Αλβανίας, όχι ένα, ούτε δύο, μα πολλά κόμματα των εργαζομένων παίζουν ρόλο στην οικοδόμηση της νέας ζωής. Στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας οι κυβερνήσεις αποτελούνται από εκπροσώπους διαφόρων κομμάτων ή κοινωνικοπολιτικών οργανώσεων. Έχεί ήδη αποδειχτεί από την εμπειρία ότι το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας μπορεί να εκπληρώνει τις λειτουργίες της δικτατορίας του προλεταριάτου ακόμα και με την ύπαρξη αρκετών κομμάτων, αλλά στην ουσία, και με την προϋπόθεση ότι, η ηγέτιδα και καθοδηγητική δύναμη του κράτους είναι η πρωτοπορία της εργατικής τάξης- το κομμουνιστικό κόμμα. Φέρνει μαζί του τα άλλα κόμματα των εργαζομένων, επηρεάζοντας αυτά τα κόμματα και προσανατολίζοντάς τα προς το σοσιαλισμό.
Οι Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας έχουν μπει στην περίοδο της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, και οι οικονομίες τους είναι μεταβατικού χαρακτήρα.
Πρώτον και κύριο, υπάρχουν τρεις τύποι ιδιοκτησίας στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας: πανεθνική σοσιαλιστική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, συνεταιριστική ιδιοκτησία, που στον κύριο βαθμό είναι σοσιαλιστική, ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, η οποία είναι δύο ειδών: ιδιοκτησίας εργαζόμενης αγροτιάς, βιοτεχνών και τεχνιτών, βασισμένης σε ατομική εργασία, και καπιταλιστικής ατομικής ιδιοκτησίας, βασισμένης στην εκμετάλλευση.
Η ύπαρξη διαφόρων τύπων ιδιοκτησίας διαμόρφωσε την ποικιλία στη δομή της εθνικής οικονομίας. Σε κάθε μια από αυτές τις χώρες υπάρχουν τρεις βασικές κοινωνικοοικονομικές δομές: σοσιαλιστική, μικροεμπορευματική και καπιταλιστική. Ο σοσιαλιστικός τομέας έχει καταστεί η κυρίαρχη δομή στη βιομηχανία και είναι κυρίαρχος στην εθνική οικονομία. Τέλος, μια σημαντική χαρακτηριστική πτυχή της οικονομίας της μεταβατικής περιόδου είναι ότι στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας υπάρχουν ακόμα εκμεταλλευτές (αστική τάξη, κουλάκοι) και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο δεν έχει ακόμα καταργηθεί.
Οι κοινωνικοοικονομικές δομές των Ευρωπαϊκών χωρών της λαϊκής δημοκρατίας έχουν, κατά βάση, μια ομοιότητα με την κοινωνικοοικονομική δομή της ΕΣΣΔ στη μεταβατική περίοδο. Οι χώρες της λαϊκής δημοκρατίας περνάνε τώρα την περίοδο της ΝΕΠ (Νέα Οικονομική Πολιτική), αλλά σε διαφορετικές, πιο ευνοϊκές ιστορικές συνθήκες.
Ένας σκληρός αγώνας αναπτύχθηκε αναφορικά με το ζήτημα των τρόπων οικοδόμησης του σοσιαλισμού στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Οι αστοί εθνικιστές και οι δεξιοί οπορτουνιστές, παλεύοντας για την υπόσκαψη της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, απέρριπταν τη σημασία της δικτατορίας της εργατικής τάξης και του ρόλου των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων στην πάλη για το σοσιαλισμό, και υπερασπίζοντας την ιδέα του τερματισμού της ταξικής πάλης.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης (Μπολσεβικικό), και ο σύντροφος Στάλιν προσωπικά, βοήθησαν τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας να καθορίσουν το ταξικό περιεχόμενο της οντότητας της λαϊκής δημοκρατίας, και τους νόμους οι οποίοι καθορίζουν τη μετάβαση στο σοσιαλισμό. Βασιζόμενα στη βοήθεια του ΚΚΣΕ(Μπ.), αξιοποιώντας τους κλασικούς του Μαρξισμού-Λενινισμού, δημιουργικά αφομοιώνοντας την εμπειρία του Μπολσεβικισμού, τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα νίκησαν κατά κράτος τους δεξιούς οπορτουνιστές και τους αστούς εθνικιστές,. Στην πορεία του αγώνα εναντίον των δεξιών οπορτουνιστών και των αστών εθνικιστών, αποδείχτηκε ότι οι νόμοι που καθορίζουν τη μετάβαση στο σοσιαλισμό, που κατέδειξαν οι κλασικοί του Μαρξισμού-Λενινισμού και που αποδείχτηκαν ορθοί από την εμπειρία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, λειτουργούν και στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας, επίσης. Οι ειδικές μορφές ανάπτυξης αυτών των χωρών μπορούσαν να υπάρξουν και πράγματι υπήρξαν μόνο στη βάση των, κοινών και ουσιαστικών για όλες τις χώρες, νόμων που καθορίζουν τη μετάβαση από τον καπιταλισμό προς το σοσιαλισμό.
Μια ουσιαστική προϋπόθεση για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού είναι η εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου στη μια ή την άλλη κρατική μορφή, αφού τα καθήκοντα της καταστροφής της παλιάς καπιταλιστικής τάξης και της δημιουργίας της σοσιαλιστικής τάξης μπορούν να εκπληρωθούν μόνο από την εργατική τάξη που έχει πάρει στα χέρια της την κρατική εξουσία.
Ο Μαρξισμός-Λενινισμός διδάσκει, και η εμπειρία του Μπολσεβικισμού επαληθεύει, ότι η οικοδόμηση του σοσιαλισμού λαμβάνει χώρα σε μια έντονη ταξική πάλη, γιατί τα καπιταλιστικά στοιχεία δεν επιθυμούν εθελοντικά να εγκαταλείψουν την αρένα της Ιστορίας. Σε όλες τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας οι ανατραπείσες εκμεταλλεύτριες τάξεις, υποστηριζόμενες και καθοδηγούμενες από τους Αμερικανοβρετανούς ιμπεριαλιστές, παλεύουν με κάθε τρόπο για την ανάκτηση του παλιότερου ρόλου τους, κάνοντας χρήση, για αυτό το σκοπό, των πλέον διαφορετικών μέσων αγώνα. Το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας αντιμετωπίζει επιτυχώς την καταστολή της αντίστασης της αστικής τάξης, αποκαλύπτει αντεπαναστατικές συνωμοσίες, καθιστά ακίνδυνες τις κατασκοπευτικές και υπονομευτικές ομάδες, καταφέρει χτυπήματα σε όσους σαμποτάρουν, διεξάγει έναν καθοριστικό αγώνα εναντίον της αστικής ιδεολογίας.
Ο σχεδιασμός της εθνικής οικονομίας είναι μια πολύ σημαντική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας. Το βασικό οικονομικο-πολιτικό καθήκον των σχεδίων που υλοποιούνται στις Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας είναι η οικοδόμηση της βάσης της σοσιαλιστικής οικονομίας. Εκπληρώνοντας αυτό το στόχο, τα Κομμουνιστικά και Εργατικά κόμματα αυτών των χωρών, καθοδηγούμενα από το Μαρξισμό-Λενινισμό και την εμπειρία του ΚΚΣΕ(Μπ.), στρέφουν την προσοχή τους στη δημιουργία σοσιαλιστικής βιομηχανίας ως της υλικής βάσης του σοσιαλισμού και, κυρίως, στην ανάπτυξη βαριάς βιομηχανίας η οποία παράγει τα μέσα παραγωγής.
Ο Μαρξισμός-Λενινισμός διδάσκει ότι χωρίς το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της γεωργίας είναι αδύνατη η υλοποίηση του στόχου της οικοδόμησης σοσιαλισμού. Δείχνοντας στην αγροτιά το μόνο σωστό δρόμο- το δρόμο του συνεταιρισμού- τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα της λαϊκής δημοκρατίας, ταυτόχρονα, προειδοποιούν για τον κίνδυνο αχρείαστης βιασύνης, και απαιτούν από όλες τις οργανώσεις που κάνουν δουλειά για το σχηματισμό συνεταιρισμό την αυστηρή τήρηση της αρχής της εθελοντικής προσχώρησης της αγροτιάς στους συνεταιρισμούς και το να λαμβάνουν υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες.
Η εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας, η κατάργηση της εξουσίας των εκμεταλλευτών, οι αξιοσημείωτες επιτυχίες στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και της γεωργίας, πέτυχαν ριζικές αλλαγές στην κατάσταση των εργαζομένων. Ως αποτέλεσμα της εθνικοποίησης της βιομηχανίας, η εκμετάλλευση των εργατών εξαλείφτηκε στις επιχειρήσεις που έγιναν ιδιοκτησία του κράτους. Στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας, η ανεργία εξαλείφτηκε πλήρως. Η αγροτική μεταρρύθμιση και η ευρεία βοήθεια από το κράτος έχουν περιορίσει την εκμετάλλευση της αγροτιάς από την αστική τάξη του χωριού, και έχουν οδηγήσει στη βελτίωση της ζωής της αγροτιάς. Η ισχυροποίηση του νομίσματος και η αύξηση της παραγωγής της βιομηχανίας και της γεωργίας έκαναν εφικτή μια σημαντική άνοδο στο βιοτικό επίπεδο των εργατών, των αγροτών και της διανόησης.
Μόνο το Μαρξιστικό-Λενινιστικό Κόμμα μπορεί να είναι το «γενικό επιτελείο» της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Χωρίς ένα τέτοιο αγωνιστικό, ατσαλωμένο κόμμα, η εργατική τάξη είναι άοπλη και δεν μπορεί να αντέξει απέναντι στον ταξικό εχθρό, δεν μπορεί να υλοποιήσει το στόχο της οικοδόμησης σοσιαλισμού. Τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας μεγαλώνουν και εξελίσσονται ως κόμματα νέου τύπου, ως Μαρξιστικά-Λενινιστικά κόμματα, που ηγούνται της οικοδόμησης του σοσιαλισμού.
Μια βασική προϋπόθεση για την επιτυχή πρόοδο των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας προς το Σοσιαλισμό είναι η φιλία με τη Σοβιετική Ένωση. Για χώρες που οικοδομούν το σοσιαλισμό είναι μια ζωτική ανάγκη, η εκδήλωση και η ανάπτυξη της αρχής του προλεταριακού διεθνισμού.
Κατανοώντας την πρωταρχική σημασία της φιλίας με τη Σοβιετική Ένωση για την ισχυροποίηση της λαϊκής δημοκρατίας, η αντίδραση προσπαθεί με όλη της τη δύναμη να αποδυναμώσει αυτή τη φιλία, να χωρίσει τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας από τη Σοβιετική Ένωση: προσπαθεί να σπείρει και να διαδώσει τη δηλητηριώδη ιδεολογία του αστικού εθνικισμού. Ο αστικός εθνικισμός είναι ο κύριος κίνδυνος για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Ο αγώνας ενάντια στον αστικό εθνικισμό συνιστά το κύριο πολιτικό καθήκον των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων.
Η παύση της φιλίας με τη Σοβιετική Ένωση αναπόφευκτα σημαίνει την εξάλειψη της λαϊκής δημοκρατίας, όπως έδειξαν τα γεγονότα στη Γιουγκοσλαβία. Η κλίκα Τίτο-Ράνκοβιτς, που χάλασαν τη φιλία μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και ΕΣΣΔ και υλοποίησαν τη μετάβαση από τον αστικό εθνικισμό στο φασισμό, κατέστρεψαν τα κεκτημένα του Γιουγκοσλαβικού λαού, εγκαθίδρυσαν φασιστικές συνθήκες και οδήγησαν τη Γιουγκοσλαβία στο στρατόπεδο των Αμερικανο-Βρετανών πολεμοκάπηλων.
Η ήττα των αστών εθνικιστών σε Πολωνία, Βουλγαρία, Αλβανία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία σημαίνει την κατάρρευση των δόλιων σχεδίων της αντίδρασης, η οποία στόχευε στην απόσπαση των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας από το στρατόπεδο της ειρήνης, της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού.
Η εργατική τάξη των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας έχει έναν ισχυρό σοσιαλιστικό σύμμαχο- το σοβιετικό λαό που της παρέχει μια άμεση υποστήριξη στον αγώνα της για το σοσιαλισμό. Με τη συνεχή ενδυνάμωση και ανάπτυξη των δεσμών φιλίας με την ΕΣΣΔ, η εργατική τάξη των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας δημιουργεί μια εγγύηση ότι αυτές θα πετύχουν να ξεπεράσουν όλες τις δυσκολίες και να οικοδομήσουν το σοσιαλισμό.
Αυτοί είναι οι γενικοί νόμοι που δρουν στη μετάβαση από τον καπιταλισμό προς το σοσιαλισμό στις Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας.
Οι Β.Ι. Λένιν και Ι.Β. Στάλιν έχουν αποδείξει ότι ο καπιταλισμός έχει προ πολλού παρα-ωριμάσει, και ιστορικά ξεπεραστεί. Η μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, όντας ίδια στο περιεχόμενο σε όλες τις χώρες, λαμβάνει χώρα με το δικό της τρόπο σε κάθε χώρα ξεχωριστά, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες. Ο Β.Ι. Λένιν επεσήμαινε ότι ως συνέπεια της ύπαρξης εθνικών και κρατικών διαφορών μεταξύ χωρών και λαών, είναι απαραίτητο, στον απελευθερωτικό αγώνα της εργατικής τάξης των διαφόρων χωρών, το να ληφθεί υπόψη ό,τι είναι εθνικά ιδιαίτερο, εθνικά συγκεκριμένο. Οι ηγέτες του διεθνούς εργατικού κινήματος απαιτούν να λαμβάνονται αυστηρά υπόψη οι συγκεκριμένες συνθήκες, οι ιδιαιτερότητες της ιστορικής κατάστασης, σθεναρά αντιτίθενται σε μια στερεότυπη αντίληψη και δογματισμό στην επίλυση πολιτικών προβλημάτων: κάνουν έκκληση για επίδειξη της μέγιστης ευελιξίας στις τακτικές, και στη χρήση όλων των παλαιών και νέων μορφών κοινωνικής δράσης κατά τον αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων.
Είναι ιδιαίτερα σημαντική η αναζήτηση των μορφών μετάβασης ή προσέγγισης του σοσιαλισμού που να είναι ανάλογες των ιστορικών συνθηκών.
Σήμερα, ο απελευθερωτικός αγώνας της εργατικής τάξης στις καπιταλιστικές χώρες διεξάγεται σε συνθήκες οικονομικής και πολιτικής επέκτασης των αμερικανών ιμπεριαλιστών, εθνικής προδοσίας των αρχουσών τάξεων, συνεχώς αυξανόμενης απειλής ότι αυτές οι χώρες δια της βίας θα συρθούν σε επιθετικό πόλεμο ενάντια στο στρατόπεδο της ειρήνης, της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού. Σε μια τέτοια κατάσταση, τα κομμουνιστικά κόμματα των καπιταλιστικών χωρών θεωρούν ως άμεσο καθήκον τους τον αγώνα ενάντια στον αμερικανικό επεκτατισμό, ενάντια στην επιθετική πολιτική των ιμπεριαλιστών, και υπέρ της εθνικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας, υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας των εθνών.
Αυτός ο αγώνας είναι στενά αλληλοσυνδεδεμένος με το γενικό δημοκρατικό κίνημα των εργαζομένων ενάντια στην αντίδραση, για τη διατήρηση και επέκταση των δημοκρατικών ελευθεριών, για ευρείες κοινωνικές αλλαγές. Η επέκταση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι προετοιμασίες για επιθετικό πόλεμο, η επίθεση ενάντια στα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες, ο εκφασισμός της πολιτικής ζωής- όλα αυτά είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας. Είναι ξεκάθαρο πως είναι αδύνατος ο τερματισμός της εθνικής υποδούλωσης και υποταγής των χωρών του σχεδίου Μάρσαλ στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, η υπεράσπιση της ανεξαρτησίας τους, η διατήρηση της ειρήνης και ο φραγμός στο φασισμό, χωρίς να καταφέρονται ισχυρά και συνεχή χτυπήματα ενάντια στους ντόπιους εχθρούς- τους μονοπωλητές και τους γαιοκτήμονες, τους εμπνευστές της πιο αντιδραστικής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής.
Η κατάκτηση της ανεξαρτησίας, η επίτευξη δημοκρατικής ανάπτυξης και η διατήρηση της ειρήνης είναι καθήκοντα γενικού εθνικού και δημοκρατικού χαρακτήρα. Για την επιτυχή εκπλήρωσή τους, τα Κομμουνιστικά Κόμματα των καπιταλιστικών χωρών εντείνουν τον αγώνα τους για τις μάζες, παλεύουν να ενώσουν τα ευρύτερα τμήματα του λαού στον αγώνα για ειρήνη και εθνική ανεξαρτησία.
Στις παρούσες συνθήκες, μια από τις πολιτικές μορφές της συσπείρωσης και ένωσης όλων των δημοκρατικών δυνάμεων είναι το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας, που εξασφαλίζει την προοδευτική επίλυση όλων των προβλημάτων και ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλισμό.
«Ο βρετανικός δρόμος για το σοσιαλισμό»
Η σημασία της λαϊκής δημοκρατίας στην επίλυση των βασικών προβλημάτων ανάπτυξης στη Βρετανία αναδεικνύεται στο πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Βρετανικός Δρόμος προς το Σοσιαλισμό. Το βασικό ζήτημα του προγράμματος είναι το θέμα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, των τρόπων, των μορφών και μεθόδων του μετασχηματισμού της Βρετανίας σε σοσιαλιστική βάση. Το πρόγραμμα επικρίνει έντονα το λεγόμενο «Δημοκρατικό Σοσιαλισμό» των ηγετών του Εργατικού Κόμματος, καταγγέλλει τον προδοτικό ρόλο της Εργατικής Κυβέρνησης σε σχέση με την εργατική τάξη, την δουλοπρέπεια των δεξιών ηγετών των Εργατικών απέναντι στην αστική τάξη. Η ζωή έχει δείξει ότι ο λόγος των Εργατικών ηγετών περί δημοκρατίας και σοσιαλισμού είναι στην πράξη απατηλός, ότι οι δεξιοί Εργατικοί ηγέτες δεν έχουν τίποτα το κοινό με το σοσιαλισμό, με τα συμφέροντα των εργαζομένων.
Αφού αποκαλύπτει την αντιδραστική φύση της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής των Εργατικών υπηρετών της αστικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα καταδεικνύει στο προγραμματικό του κείμενο ότι μόνο η μετάβαση στο σοσιαλισμό μπορεί να επιτύχει μια ριζοσπαστική, πραγματικά προοδευτική λύση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων της χώρας που ζητούν επίλυση. Επισημαίνοντας το ιστορικά αναπόφευκτο και τη ζωτική αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής ανάπτυξης της Βρετανίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα δηλώνει ότι το καθοριστικό πολιτικό ζήτημα στον αγώνα για το σοσιαλισμό είναι το ζήτημα της εξουσίας. «…Επομένως, ο λαός δεν μπορεί να πορευτεί προς το σοσιαλισμό, χωρίς πραγματική πολιτική εξουσία, που πρέπει να αποσπαστεί από τα χέρια της καπιταλιστικής μειοψηφίας και σταθερά να βρίσκεται στα χέρια της πλειοψηφίας του καθοδηγούμενου από την εργατική τάξη λαού».
Έχοντας δείξει ότι μόνο ο Σοσιαλισμός μπορεί να οδηγήσει τη Βρετανία στην ευημερία, να την σώσει από την αμερικανική καταπίεση και να την αποσπάσει από το στρατόπεδο του πολέμου, και να επιτύχει την ελεύθερη αυτοδιάθεση των λαών της βρετανικής αυτοκρατορίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα επίσης καθορίζει το δρόμο της σοσιαλιστικής ανάπτυξης για τη Βρετανία. Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία της εργατικής τάξης των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης στον αγώνα για σοσιαλισμό, το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι στις παρούσες συνθήκες η εγκαθίδρυση Σοβιετικής εξουσίας δεν είναι καθοριστική για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, αλλά ότι υπάρχει ένας άλλος δρόμος για το σοσιαλισμό- ο δρόμος της λαϊκής δημοκρατίας, που περισσότερο ανταποκρίνεται στις ιστορικές συνθήκες της Βρετανίας. Το πρόγραμμα δηλώνει ξεκάθαρα ότι η λαϊκή δημοκρατία είναι ο δρόμος για το σοσιαλισμό.
«Οι βρετανοί κομμουνιστές δηλώνουν ότι ο λαός της Βρετανίας μπορεί να μετασχηματίσει την καπιταλιστική δημοκρατία σε μια πραγματική λαϊκή δημοκρατία, μετασχηματίζοντας το Κοινοβούλιο, το προϊόν του ιστορικού αγώνα της Βρετανίας για δημοκρατία, στο δημοκρατικό όργανο της θέλησης της ευρείας πλειοψηφίας του λαού της».
Όπως επισημαίνει το πρόγραμμα, η νίκη της λαϊκής δημοκρατίας θα σημαίνει τη μεταβίβαση της εξουσίας από τα χέρια μιας ασήμαντης ομάδας μονοπωλητών στα χέρια της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού που έχει επικεφαλής την εργατική τάξη. Η εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας καθιστά εφικτό τον τερματισμό της παντοδυναμίας των εκατομμυριούχων μονοπωλητών μέσω της σοσιαλιστικής εθνικοποίησης της μεγάλης βιομηχανίας, των τραπεζών και της μεγάλων γεωργικών εκτάσεων: θα καθιστά εφικτή τη δημιουργία μιας ισχυρής, ελεύθερης και ανεξάρτητης Βρετανίας, θα εξασφαλίζει την ειρήνη, θα τερματίσει την ιμπεριαλιστική καταπίεση των αποικιών, θα μετασχηματίσει την υπάρχουσα αυτοκρατορία σε έναν ελεύθερο και ίσο συνεταιρισμό των λαών, θα συντρίψει την πολιτική εξουσία της τάξης των καπιταλιστών και θα φέρει τη ριζική αναδιοργάνωση όλης της κρατικής δομής.
Το πρόγραμμα επισημαίνει ότι στον αγώνα ενάντια στη δεσποτική εξουσία των καπιταλιστών, η βρετανική εργατική τάξη μπορεί, αφότου επιτύχει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία, να χρησιμοποιήσει το κοινοβούλιο και να σχηματίσει στη βάση του μια λαϊκή κυβέρνηση. Μετά την έλευση της λαϊκής κυβέρνησης στην εξουσία, η ριζική αναδιοργάνωση της κρατικής δομής θα έχει ως στόχο της το δημοκρατικό μετασχηματισμό των θεσμών, την αναδιοργάνωσή τους ανάλογα με τα συμφέροντα του λαού. Το κοινοβούλιο θα διατηρηθεί, αλλά θα μετασχηματιστεί, και στη μετασχηματισμένη του μορφή, θα περιλαμβάνεται στην κρατική δομή της λαϊκής δημοκρατίας.
Η βασική προϋπόθεση για την εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας είναι η δημιουργία, υπό την ηγεσία της εργατικής τάξης, ενός ευρύ συνασπισμού των εργαζομένων.
«Η βασική προϋπόθεση για την εγκαθίδρυση μιας τέτοιας λαϊκής εξουσίας», επισημαίνει το πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος, είναι η οικοδόμηση ενός ευρύ συνασπισμού ή λαϊκής συμμαχίας όλων των τμημάτων των εργαζομένων: της οργανωμένης εργατικής τάξης, όλων των χειρωνακτών και πνευματικών εργαζομένων, των επαγγελματιών και τεχνικών, όλων των χαμηλών και μεσαίων τμημάτων της πόλης και των γεωργών στην επαρχία».
Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός πλατιού λαϊκού συνασπισμού υπογραμμίζεται σε πλήθος κειμένων των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Γαλλίας και της Ιταλίας. Η πολιτική μας, είπε ο Τολιάτι, προκύπτει από την πεποίθηση για την αναγκαιότητα ενός βαθιού μετασχηματισμού της οικονομικής και πολιτικής δομής της χώρας και ταυτόχρονα διακήρυξε την ανάγκη για εξασφάλιση αυτού του μετασχηματισμού μέσω της ευρείας συνεργασίας των διάφορων κοινωνικών ομάδων, ιδεολογικών τάσεων και κομμάτων.
Είναι εφικτή η εγκαθίδρυση του καθεστώτος της λαϊκής δημοκρατίας ως αποτελέσματος της νίκης ενός πλατιού δημοκρατικού μετώπου όλων των εργαζομένων υπό την ηγεσία της εργατικής τάξης. Η ηγεσία εξασφαλίζει την υλοποίηση των ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων στη σφαίρα της βιομηχανίας και της γεωργίας, τη μεταβίβαση της εξουσίας στα χέρια του λαού και της επιτυχούς της λειτουργίας, την εθνική ελευθερία και ανεξαρτησία. Η ισχυροποίηση του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης προϋποθέτει την ενδυνάμωση της ενότητάς της, που είναι εφικτή μόνο στη βάση ενός συνεπούς αγώνα ενάντια στους δεξιούς σοσιαλιστές που διασπούν την εργατική τάξη και την αποδυναμώνουν.
Η λαϊκή δημοκρατία είναι μιας επιτακτικής σημασίας ως η μορφή της λαϊκής εξουσίας για το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στις αποικιακές και εξαρτημένες χώρες. Τα γεγονότα πιστοποιούν ότι σήμερα, η αγροτική, αντιφεουδαρχική, αντιιμπεριαλιστική επανάσταση σε αυτές τις χώρες αναπτύσσεται υπό τη σημαία του αγώνα για λαϊκή δημοκρατία.
Η Κινέζικη επανάσταση είναι το παράδειγμα υλοποίησης στην πράξη των λενινιστικών-σταλινικών θέσεων για τις πολιτικές, τη στρατηγική και την τακτική των Κομμουνιστικών Κομμάτων κατά την αγροτική, αντιφεουδαρχική, αντιιμπεριαλιστική επανάσταση σε αποικιακές και εξαρτημένες χώρες. Η νίκη του Κινέζικου λαού προετοιμάστηκε από την όλη τάση της ιστορικής ανάπτυξης.
Η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση αποδυνάμωσε το καπιταλιστικό σύστημα συνολικά, υπέσκαψε την κυριαρχία του ιμπεριαλισμού στις αποικιακές και εξαρτημένες χώρες, εγκαινίασε την εποχή των αντιαποικιακών επαναστάσεων που λαμβάνουν χώρα στις καταπιεσμένες χώρες του κόσμου υπό την ηγεσία του προλεταριάτου, και απέδειξαν οι λαοί των χωρών αυτών τον πραγματικό και αποτελεσματικό δρόμο για την απελευθέρωση από την ιμπεριαλιστική και φεουδαρχική καταπίεση.
Εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για την Κινέζικη επανάσταση ήταν η νίκη της Σοβιετικής Ένωσης στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως αποτέλεσμα της ήττας των γερμανών φασιστών και των ιαπώνων επιθετιστών από τη Σοβιετική Ένωση, ήρθε μια περαιτέρω αποδυνάμωση του συστήματος του ιμπεριαλισμού, οι θέσεις του στις αποικίες υποσκάφτηκαν περαιτέρω, οι δυνάμεις της κινεζικής δημοκρατίας ενδυναμώθηκαν περαιτέρω, όπως και ο απελευθερωτικός αγώνας σε όλες τις αποικιακές και εξαρτημένες χώρες.
«Αν η Σοβιετική Ένωση δεν υπήρχε», έγραψε ο Μάο Τσε Τουνγκ, «αν ο αντιφασιστικός Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν ήταν νικηφόρος, αν- κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς- ο Ιαπωνικός ιμπεριαλισμός δεν είχε συντριβεί, αν οι χώρες της νέας δημοκρατίας δεν είχαν εμφανιστεί στην Ευρώπη, αν δεν υπήρχε άνοδος στον αγώνα των καταπιεσμένων χωρών της Ανατολής, αν δεν υπήρχε αγώνας των λαϊκών μαζών στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία και άλλες καπιταλιστικές χώρες ενάντια στην άρχουσα αντιδραστική κλίκα, αν όλοι αυτοί οι παράγοντες δεν υπήρχαν, τότε η πίεση από τις διεθνείς αντιδραστικές δυνάμεις, φυσικά, θα ήταν κατά πολύ ισχυρότερες από τώρα. Θα ήταν εφικτό για εμάς να επιτύχουμε τη νίκη σε τέτοιες συνθήκες; Σίγουρα όχι. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο θα ήταν αδύνατο να ισχυροποιήσουμε τη νίκη μετά την επίτευξή της» (Για τη Δικτατορία της Λαϊκής Δημοκρατίας, σ. 9, Ρώσικη Έκδοση).
Η Κινέζικη επανάσταση, στο χαρακτήρα της, είναι αγροτική, αντιιμπεριαλιστική, αντιφεουδαρχική. Στοχεύει ενάντια στην ξένη ιμπεριαλιστική καταπίεση, ενάντια στην κινέζικη φεουδαρχία και την Κινέζική μεγάλη, γραφειοκρατική, κομπραδόρικη αστική τάξη, που είναι στενά συνδεδεμένη με τους ξένους ιμπεριαλιστές.
Όπως ο Ι.Β. Στάλιν επισημαίνει, η Κινέζικη Επανάσταση, όντας αστική-δημοκρατική επανάσταση, είναι ταυτόχρονα, εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση, με τις αιχμές της στραμμένες ενάντια σε ξένους ιμπεριαλιστές, μια αντιιμπεριαλιστική επανάσταση, που συγχωνεύεται με το επαναστατικό κίνημα της εργατικής τάξης όλου του κόσμου εναντίον του ιμπεριαλισμού. Αναπτύσσεται πέραν του πλαισίου της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, χάρη στον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης.
Στην πορεία της αντιιμπεριαλιστικής, αντιφεουδαρχικής επανάστασης, η Κινέζικη εργατική τάξη δημιούργησε ένα ενιαίο μέτωπο των δημοκρατικών δυνάμεων, που περιλαμβάνει: την εργατική τάξη, την αγροτιά, την μικροαστική τάξη των πόλεων, τη διανόηση, και την εθνική αστική τάξη. Η οργανώτρια, ηγέτιδα και καθοδηγητική δύναμη του ενιαίου μετώπου είναι η εργατική τάξη, με επικεφαλής την πρωτοπορία της- το Κομμουνιστικό Κόμμα, και η σταθερή συμμαχία της εργατικής τάξης και αγροτιάς συνιστά την ανίκητη βάση του ενιαίου μετώπου.
Μελετώντας την Κινέζικη επανάσταση ως το συνδυασμό δύο ρευμάτων του επαναστατικού κινήματος- εναντίον των απομειναριών της φεουδαρχίας και εναντίον του ιμπεριαλισμού- ο σύντροφος Στάλιν επιτυχώς προέβλεψε τη φύση της εξουσίας που θα εγκαθιδρυόταν ως αποτέλεσμα της νίκης της επανάστασης.
«Νομίζω», έλεγε ο Ι.Β. Στάλιν το 1926, «ότι η μελλοντική επαναστατική εξουσία στην Κίνα θα είναι, γενικά μιλώντας, μια ανάμνηση, στη φύση της, της εξουσίας για την οποία γινόταν λόγος για τη χώρα μας το 1905, δηλαδή κάτι που στη φύση του θα είναι μια δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς με τη διαφορά, ωστόσο, ότι θα είναι κύρια μια αντιιμπεριαλιστική εξουσία. Θα είναι μια μεταβατική εξουσία προς τη μη καπιταλιστική, ή, ακριβέστερα, προς τη σοσιαλιστική ανάπτυξη της Κίνας» (Άπαντα, τ. 8, σ.σ.365-66, ρωσική έκδοση).
Τα γεγονότα στην Κίνα αναπτύσσονται ακριβώς όπως τα προείπε ο σ. Στάλιν. Η επαναστατική εξουσία που εγκαθιδρύθηκε στην Κίνα ως αποτέλεσμα της νίκης της αντιιμπεριαλιστικής, αντιφεουδαρχικής επανάστασης συνιστά ως προς το περιεχόμενό της κάτι από τη φύση της δημοκρατικής δικτατορίας της εργατικής τάξης και του λαού. Η Κινεζική Λαϊκή Δημοκρατία είναι ένα κράτος λαϊκής δημοκρατίας στο πρώτο της στάδιο ανάπτυξής της. Η Λαϊκή Δημοκρατία στην Κίνα δεν εκπληρώνει ακόμα τις λειτουργίες της δικτατορίας του προλεταριάτου. Στο παρόν στάδιο, σοσιαλιστικά καθήκοντα, ως άμεσα καθήκοντα, δεν προωθούνται και δεν επιλύονται. Αυτό είναι ένα ζήτημα που αφορά το μέλλον. Ο Μάο Τσε Τουνγκ έχει επισημάνει πως μόνο αφότου έχει επιτευχθεί η άνθιση στην εθνική οικονομία και κουλτούρα, μόνο εφ’όσον δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες, η Κίνα, ανάλογα με τη θέληση όλου του λαού, θα ξεκινήσει την υλοποίηση των καθηκόντων της οικοδόμησης του σοσιαλισμού.
Επί του παρόντος το έργο της λαϊκής δημοκρατίας στην Κίνα στοχεύει στην ολοκλήρωση της αστικοδημοκρατικής επανάστασης. Πρακτικά μιλώντας, ένα από τα καθήκοντα αυτής της επανάστασης- το εθνικοαπελευθερωτικό, αντιιμπεριαλιστικό καθήκον- μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει επιλυθεί. Ταυτόχρονα τα αντιφεουδαρχικά καθήκοντα δεν έχουν ακόμα πλήρως επιλυθεί. Στην Κίνα, η αγροτική επανάσταση αναπτύσσεται ευρέως, λαμβάνει χώρα η κατάργηση της ιδιοκτησίας των μεγαλογαιοκτημόνων και η εγκαθίδρυση της ιδιοκτησίας των αγροτών
Έχοντας πάρει το δρόμο της λαϊκής δημοκρατίας, ο Κινέζικος λαός έχει καταγάγει σημαντικές επιτυχείς. Οι ξένοι ιμπεριαλιστές και οι λακέδες του στο στρατόπεδο του Κουο Μιν Τανγκ έχουν ηττηθεί και εκδιωχθεί. Η Κίνα έχει κερδίσει την εθνική ελευθερία και ανεξαρτησία. Έχει τερματιστεί η πολιτική αυθαιρεσία των μεγάλων μονοπωλητών και της φεουδαρχίας, η έλλειψη δικαιωμάτων των εργαζόμενων μαζών, η εξουσία έχει περάσει στα χέρια του λαού. Ως αποτέλεσμα της αγροτικής μεταρρύθμισης, που υλοποιεί την αρχή «η γη ανήκει σε όσους την καλλιεργούν», η οικονομική βάση της τάξης των γαιοκτημόνων έχει εξαλειφτεί.
Η λαϊκοδημοκρατική κυβέρνηση έχει απαλλοτριώσει την περιουσία των ξένων ιμπεριαλιστών και των κινέζων κομπραδόρων, και της γραφειοκρατικής αστικής τάξης που συνδέεται με τους ξένους ιμπεριαλιστές: έχει πάρει στα χέρια της τα εργοστάσια, τις τράπεζες και τις εμπορικές επιχειρήσεις. Ως αποτέλεσμα αυτής της απαλλοτρίωσης, έχει προκύψει ο κρατικός τομέας της οικονομίας στην Κίνα. Ταυτόχρονα, η λαϊκοδημοκρατική κυβέρνηση καθοδηγεί το ιδιωτικό κεφάλαιο σε μεγάλη κλίμακα στην αποκατάσταση και την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας.
Η επιτυχής επίλυση αυτών των καθηκόντων, που είναι γενικού δημοκρατικού χαρακτήρα, θα απασχολήσουν για μια περισσότερο ή λιγότερο σημαντική χρονική περίοδο και θα δημιουργήσει όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη μετάβαση στο μέλλον στο νέο κράτος- στη σοσιαλιστική οικοδόμηση.
Η εμπειρία της κινέζικης επανάστασης, η εμπειρία της ανάπτυξης της λαϊκής δημοκρατίας στην Κίνα, είναι μεγάλης σημασίας για τον αγώνα της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων στις αποικιακές και εξαρτημένες χώρες για την εθνική τους ανεξαρτησία, για τη μετάβαση στο δημοκρατικό δρόμο. Η εμπειρία της Κινέζικης Επανάστασης είναι ένδειξη ότι είναι εφικτή η επίτευξη εθνικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας, ο τερματισμός των υπολειμμάτων της φεουδαρχίας, μόνο μέσω της ενοποίησης όλων των δημοκρατικών δυνάμεων της χώρας υπό την ηγεσία της εργατικής τάξης, και ότι η πιο κατάλληλη μορφή κρατικής δομής μετά τη νίκη επί των ιμπεριαλιστών και των φεουδαρχών είναι η λαϊκή δημοκρατία.
Οι λαοί των αποικιών
Τα καθήκοντα της επανάστασης στις αποικιακές και εξαρτημένες χώρες και οι μορφές λαϊκής εξουσίας μπορούν να κριθούν από το πρόγραμμα και το προεκλογικό μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας. Τα προγραμματικά αυτά κείμενα διατυπώνουν το βασικό καθήκον στην παρούσα φάση της ιστορικής ανάπτυξης της Ινδίας- την πραγματοποίηση της αντιιμπεριαλιστικής, αντιφεουδρχικής επανάστασης. Όπως τα κείμενα αυτά επισημαίνουν, οι εχθροί του ινδικού λαού είναι οι ιμπεριαλιστές, οι πρίγκιπες και οι γαιοκτήμονες, οι μεγάλοι μονοπωλητές, οι χρηματιστές, οι μεγάλοι κερδοσκόποι που συνδέονται με τους ξένους άρπαγες.
Το Ινδικό Κομμουνιστικό Κόμμα έχει απευθύνει έκκληση σε όλα τα εργαζόμενα τμήματα του πληθυσμού, στην εργατική τάξη, στους αγρότες, στην εργαζόμενη διανόηση, τη μεσαία τάξη και την εθνική αστική τάξη να συνασπιστούν στο ενιαίο δημοκρατικό μέτωπο προκειμένου να φέρουν την ήττα στους αγγλοαμερικάνους ιμπεριαλιστές, να επιτύχουν την εθνική ελευθερία και ανεξαρτησία, να θέσουν τέρμα στη φεουδαρχία, να βάλουν μια λαϊκοδημοκρατική κυβέρνηση στη θέση της παρούσας αντιδραστικής κυβέρνησης.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα επισημαίνει ότι επί του παρόντος η Ινδία δεν έχει μπροστά της σοσιαλιστικά καθήκοντα. Πρώτ’ απ’ όλα, είναι απαραίτητος ο τερματισμός της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης, της φεουδαρχίας, η απόδοση γης στους αγρότες, ο τερματισμός της υπονομευτικής αντιλαϊκής δράσης των μονοπωλητών, των μεγάλων χρηματιστών, των κερδοσκόπων, η μεταβίβαση της εξουσίας στα χέρια του λαού. Μόνο μετά την εκπλήρωση αυτών των άμεσων καθηκόντων, που θα πάρουν αρκετό καιρό, θα είναι εφικτό να τεθεί το ζήτημα της επόμενης φάσης της ανάπτυξης.
«Στο παρόν στάδιο ανάπτυξης το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας δεν ζητά την εγκαθίδρυση Σοσιαλισμού στη χώρα μας», επισημαίνει το πρόγραμμα. «Δεδομένης της καθυστερημένης οικονομικής ανάπτυξης της Ινδίας και της αδυναμίας των μαζικών οργανώσεων των εργατών, των αγροτών και της εργαζόμενης διανόησης, το Κόμμα μας δεν θεωρεί δυνατή επί του παρόντος την υλοποίηση σοσιαλιστικών μετασχηματισμών στη χώρα μας. Αλλά το Κόμμα μας θεωρεί εντελώς ώριμο το καθήκον την τοποθέτηση, στη θέση της παρούσας αντιδημοκρατικής και αντιλαϊκής κυβέρνησης, μιας νέας, λαϊκοδημοκρατικής κυβέρνησης, δημιουργημένης στη βάση ενός συνασπισμού όλων των δημοκρατικών, αντιφεουδαρχικών και αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων στη χώρα, ικανού να εγγυηθεί αποτελεσματικά τα δικαιώματα του λαού, να αποδώσει τη γη στους αγρότες χωρίς αποζημίωση, να προστατέψει την εθνική μας βιομηχανία από τον ανταγωνισμό των ξένων αγαθών και να εξασφαλίσει τη βιομηχανοποίηση της χώρας, και ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο για την εργατική τάξη, απαλλάσσοντας το λαό από την ανεργία, και έτσι οδηγώντας τη χώρα στη μεγάλη λεωφόρο της προόδου, της πολιτιστικής ανάπτυξης και της ανεξαρτησίας».
Στην ουσία, το πρόγραμμα του Ινδικού Κομμουνιστικού Κόμματος είναι ένα πρότυπο του μίνιμουμ προγράμματος για τον αγώνα των λαών των αποικιών στις σημερινές συνθήκες. Η εκπλήρωση του προγράμματος, η εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας στην Ινδία θα ανοίξει το δρόμο στην πρόοδο για τους λαούς της Ινδίας.
Η ιδέα της λαϊκής δημοκρατίας έχει λάβει τρομακτική δύναμη που
μαγνητίζει. Διεισδύει στη συνείδηση των λαϊκών μαζών των καπιταλιστικών
χωρών και των αποικιών, ξεσηκώνοντάς τις και συσπειρώνοντάς τις για τον
αγώνα ενάντια στους αμερικανούς ιμπεριαλιστές δεσμώτες και τους
ντόπιους αντιδραστικούς, για την εθνική ελευθερία, για την ανάπτυξη και
την ισχυροποίηση της δημοκρατίας, για την παγκόσμια ειρήνη, για το
σοσιαλισμό.